De aard van het paard

De ontwikkeling van het paard gaat zo’n 60 miljoen jaar terug; die van de mens een 200.000 jaar. En pas de afgelopen 6000 jaar heeft de mens paardenkracht ingezet voor zijn eigen behoeften. Tot 50 jaar terug werd het paard ingezet in oorlogen, als symbool van kracht door vorsten (zoals ze staan afgebeeld op een schilderij of een standbeeld), om te reizen, of om het land te bewerken. Wat nog over is gebleven van een paard als symbool van kracht is de politie te paard. Nu die functies van het paard vrijwel allemaal wegvallen, blijft het paard over als een hobby dier. Wat we heel recent (de laatste 20 jaar) ontdekken is hoe een paard vanuit zijn aard een mens kan helpen.

En dan gaat het niet om paarden die heel hun leven in de stal staan en er een enkel uurtje uit mogen om op te rijden. Maar om paarden die de gelegenheid hebben om in een kudde buiten te zijn. Die helemaal paard mogen zijn.

Een paard let als eerste op veiligheid: is er een reden om te vluchten? Het scant voortdurend zijn omgeving op mogelijk gevaar. Is een ander paard gespannen vanwege gevaar dat dat andere paard waarneemt? Een paard reageert op spanning; in die zin spiegelt een paard spanning bij een ander.
Is een paard ziek, zodat de kudde als geheel niet kan vluchten? Wanneer een ander paard ziek is, gaan andere paarden daarom heen staan zodat het zieke paard sneller kan herstellen. In die zin wil een paard helpen.
Een mens die in een bak in contact komt met een paard, wordt op dat moment door het paard als onderdeel van zijn mini-kudde waargenomen. Deze twee vormen van reageren (spiegelen en helpen) vertoont een paard ook, wanneer het in vrijheid kan reageren op een mens die bij hem in de bak komt.
In het boek “De tao van Equus” van Linda Kohanov lees ik nog een derde vorm van reageren van een paard op een mens. Het paard voelt de eigen levensweg aan van de mens tegenover hem. Het paard kan dan als coach en gids naast die mens gaan staan. Een paard reageert dan vanuit zijn eigen wijsheid op wat het bij die mens waarneemt. Ik maakte dit b.v. in een sessie mee, toen een paard met zijn bekken een cliënt een harde duw gaf richting de stap die die cliënt op dat moment moest maken volgens het paard. We konden er allemaal hartelijk om lachen op dat moment.

Paardencoaching

Er is de laatste 10 jaar een enorme groei geweest in het aantal mensen dat werkt met paardencoaching. Kijkend naar wat zij aanbieden, is het werk te onderscheiden naar drie richtingen of niveaus: het bewust worden van vaardigheden, het zicht krijgen op eigen innerlijke spanningen en emoties, en het systemisch werk. Ik werk vooral op het systemisch niveau.

We zijn niet alleen een individu, maar maken vanaf onze geboorte ook deel uit van verschillende systemen: familie, werk, vriendenkring, enz. In al die systemen vervullen we een bepaalde rol, of we dit nu willen of niet. De systemen kennen hun eigen ordening en principes. Soms kan iets al van generaties terug doorwerken in b.v. een familie of een bedrijf. Die invloed is onafhankelijk van de personen die er op dat moment een rol in vervullen: het wordt – op onbewust niveau – doorgegeven aan een volgende generatie. Inzicht in wat er in zo’n systeem aan de orde is, helpt je om je eigen weg te kiezen, in plaats geleefd te worden door het systeem.

Een paard spiegelt wat jij aan informatie bij je draagt. Een paard blijkt op al die hiervoor genoemde drie niveaus te reageren. Dat blijkt uit de inmiddels vele sessies waarbij wij een of meerdere paarden inzetten in een coaching sessie.

Een paard reageert ook informatie van generaties terug, die je als het ware met je DNA mee hebt gekregen. Een opstelling met een paard laat verstrikkingen zien. Door dit inzicht kun je erkennen wat er speelt, i.p.v. dat je alleen een “pion” bent in een groter systeem. Jouw eigen levensenergie kan vrijer gaan stromen. Je blijft verbonden met het grotere systeem, maar er ontstaat door dit inzicht ruimte voor eigen keuzes.

Vele sessies laten zien dat er dan nieuwe inzichten bij de mens ontstaan. Het zijn sessies die diepe indrukken achterlaten, en waarin mensen meer over zichzelf leren dan in 5 gesprekssessies.

Voor literatuur zie:
Ruud Knaapen: Coachen met paarden,
Linda Kohanov: De Tao van Equus,
Inge Kroesen: Coachen met paardenkracht,
Monty Roberts: De man die naar paarden luistert.